Thai ngoài tử cung là tình trạng phôi thai không làm tổ trong buồng tử cung mà phát triển ở vị trí khác, thường gặp nhất là ở ống dẫn trứng. Đây là một bệnh lý nguy hiểm trong thai kỳ, có thể gây vỡ vòi trứng, xuất huyết nội và đe dọa tính mạng người mẹ nếu không được phát hiện sớm. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý chửa ngoài tử cung, giúp phụ nữ chủ động nhận biết sớm các bất thường, từ đó thăm khám và điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe sinh sản cũng như an toàn cho chính mình.
Thai ngoài tử cung là gì?
Thai ngoài tử cung hay còn được gọi là chửa ngoài tử cung, là tình trạng phôi thai sau khi thụ tinh không di chuyển vào buồng tử cung, mà lại làm tổ và phát triển ở vị trí khác. Thông thường, vị trí làm tổ ngoài tử cung phổ biến nhất là ống dẫn trứng, chiếm khoảng 90% các trường hợp. Ngoài ra, phôi thai cũng có thể bám vào buồng trứng, cổ tử cung hoặc thậm chí nằm trong ổ bụng.
Những vị trí này không có khả năng giãn nở và nuôi dưỡng thai như buồng tử cung. Vì vậy, khi thai phát triển sẽ gây vỡ vòi trứng, chảy máu trong ổ bụng và đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng người mẹ. Đây là tình trạng cấp cứu sản khoa cần được phát hiện và xử trí sớm để đảm bảo an toàn cho bạn.
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu mang thai ngoài tử cung có ý nghĩa quan trọng, giúp bác sĩ can thiệp kịp thời trước khi khối thai gây biến chứng nguy hiểm. Nhiều trường hợp nếu được phát hiện sớm, bạn có thể được điều trị nội khoa, bảo tồn vòi trứng và duy trì khả năng sinh sản. Ngược lại, nếu chẩn đoán muộn, thai vỡ sẽ dẫn đến xuất huyết ổ bụng, choáng mất máu và phải phẫu thuật cấp cứu.
>>> Xem thêm: Những dấu hiệu mang thai thường gặp
Thai ngoài tử cung là tình trạng phôi thai sau khi thụ tinh không di chuyển vào buồng tử cung
Nguyên nhân gây chửa ngoài tử cung
Trong hầu hết các trường hợp, chửa ngoài tử cung xảy ra khi phôi thai sau khi thụ tinh không thể di chuyển về buồng tử cung để làm tổ như bình thường. Nguyên nhân chủ yếu là do tắc nghẽn hoặc tổn thương ống dẫn trứng, khiến phôi bị “mắc kẹt” trên đường di chuyển. Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:
1. Tiền sử phẫu thuật vùng chậu hoặc ổ bụng
Những can thiệp như mổ lấy thai, cắt u nang buồng trứng, mổ ruột thừa, phẫu thuật điều trị lạc nội mạc tử cung hoặc nối-cắt vòi trứng đều có thể để lại sẹo hoặc gây dính trong ổ bụng. Các mô sẹo này làm thay đổi cấu trúc giải phẫu của ống dẫn trứng, khiến đường đi của trứng bị hẹp hoặc gập khúc. Khi đó, phôi sau thụ tinh dễ bị “mắc kẹt” trong vòi trứng và làm tổ sai vị trí, dẫn đến chửa ngoài tử cung.
2. Ống dẫn trứng bị tổn thương
Ống dẫn trứng là “con đường” vận chuyển trứng từ buồng trứng đến tử cung. Khi bộ phận này bị tổn thương, chức năng dẫn truyền và co bóp của vòi trứng sẽ suy giảm, khiến phôi sau thụ tinh không thể di chuyển đúng hướng về buồng tử cung.
Nguyên nhân thường gặp nhất là viêm nhiễm vùng chậu hoặc viêm vòi trứng mãn tính, đặc biệt do các vi khuẩn lây qua đường tình dục như Chlamydia trachomatis hay Neisseria gonorrhoeae. Các tình trạng này gây sẹo dính, hẹp hoặc tắc vòi trứng, làm tăng nguy cơ chửa ngoài tử cung gấp nhiều lần so với người bình thường. Ngoài ra, viêm nhiễm sau nạo phá thai, đặt vòng tránh thai lâu năm hoặc biến chứng sau sinh cũng có thể để lại tổn thương cho ống dẫn trứng.
Ống dẫn trứng bị tổn thương là nguyên nhân dẫn đến chửa ngoài tử cung
3. Hình dạng ống trứng không đều từ khi sinh ra
Một số phụ nữ có dị dạng bẩm sinh của ống dẫn trứng, chẳng hạn như ống bị cong, xoắn, hẹp hoặc dài bất thường. Những bất thường này không gây triệu chứng rõ rệt trong cuộc sống hàng ngày, nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến quá trình vận chuyển trứng và phôi sau khi thụ tinh.
Khi ống dẫn trứng bị biến dạng, sự co bóp và lưu thông trong lòng ống bị cản trở, khiến phôi khó di chuyển vào tử cung đúng thời điểm. Hậu quả là phôi có thể làm tổ ngay trong ống dẫn trứng, dẫn đến có thai ngoài tử cung. Trong một số trường hợp, dị dạng này chỉ được phát hiện tình cờ khi phụ nữ gặp khó khăn trong việc mang thai hoặc được chẩn đoán vô sinh thứ phát.
4. Khối u chặn ống dẫn trứng
Sự xuất hiện của khối u hoặc mô bất thường trong vùng chậu có thể là nguyên nhân cản trở đường đi tự nhiên của trứng và phôi, dẫn đến chửa ngoài tử cung. Những khối u này có thể là u xơ tử cung, u nang buồng trứng, polyp ống dẫn trứng hoặc khối u vùng chậu khác.
Khi khối u phát triển, nó có thể chèn ép, làm cong hoặc hẹp ống dẫn trứng, khiến phôi sau thụ tinh không thể di chuyển vào tử cung đúng vị trí. Ngoài ra, u xơ hoặc polyp nằm gần đoạn nối giữa tử cung và ống dẫn trứng cũng có thể thay đổi dòng chảy của dịch trong vòi trứng, làm tăng nguy cơ phôi bị mắc kẹt.
5. Yếu tố khác
Bên cạnh các nguyên nhân chính, một số yếu tố dưới đây cũng có thể làm tăng nguy cơ chửa ngoài tử cung:
- Hút thuốc lá: Nicotin và các chất độc trong khói thuốc ảnh hưởng đến nhu động của ống dẫn trứng, khiến trứng đã thụ tinh di chuyển chậm hoặc bị mắc lại giữa đường. Phụ nữ hút thuốc có nguy cơ thai ngoài tử cung cao gấp 2 - 4 lần so với người không hút.
- Thay đổi nội tiết tố: Sự rối loạn hormone estrogen và progesterone làm ảnh hưởng đến hoạt động co bóp của ống dẫn trứng, từ đó cản trở sự di chuyển của phôi vào tử cung.
- Đặt vòng tránh thai hoặc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp: Dù các biện pháp này giúp ngăn ngừa mang thai, nhưng nếu có thai khi đang đặt vòng hoặc sau khi dùng thuốc khẩn cấp, khả năng phôi làm tổ ngoài tử cung sẽ cao hơn bình thường.
- Mang thai ở độ tuổi trên 35: Càng lớn tuổi, chức năng sinh sản và khả năng vận chuyển của vòi trứng càng suy giảm, tăng nguy cơ chửa ngoài tử cung.
- Tiền sử chửa ngoài tử cung trước đó: Phụ nữ đã từng bị chửa ngoài tử cung có nguy cơ tái phát từ 10 - 15% ở những lần mang thai sau.
- Điều trị hiếm muộn: Phụ nữ đang điều trị hiếm muộn bằng các phương pháp như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) có nguy cơ cao bị chửa ngoài tử cung. Nguyên nhân là do phôi có thể di chuyển ngược lên vòi trứng sau khi chuyển phôi, hoặc ống dẫn trứng đã bị tổn thương, tắc nghẽn từ trước.
Dấu hiệu nhận biết thai ngoài tử cung sớm
Chửa ngoài tử cung không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng rõ rệt và đôi khi chỉ được phát hiện tình cờ trong các lần siêu âm thai định kỳ. Tuy nhiên, nếu có biểu hiện, chúng thường xuất hiện trong giai đoạn từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 12 của thai kỳ, thời điểm phôi bắt đầu phát triển và làm tổ sai vị trí. Một số dấu hiệu phổ biến bạn cần lưu ý gồm:
1. Chậm kinh
Phần lớn phụ nữ bị chửa ngoài tử cung đều có biểu hiện chậm kinh, tương tự như khi mang thai bình thường. Sau khi trễ kinh, thử que thường cho kết quả hai vạch dương tính do cơ thể vẫn tiết ra hormone hCG. Tuy nhiên, nồng độ hCG trong máu của những trường hợp chửa ngoài tử cung tăng chậm hơn bình thường và không đạt mức cần thiết để thấy túi thai trong buồng tử cung.
Do đó, nếu bạn đã chậm kinh, que thử lên hai vạch nhưng siêu âm không phát hiện túi thai trong tử cung, đặc biệt khi đi kèm với các triệu chứng như đau bụng, ra máu âm đạo, thì cần đến cơ sở y tế uy tín để được siêu âm đầu dò và xét nghiệm hCG định lượng. Đây là cách chẩn đoán sớm giúp phát hiện thai ngoài tử cung kịp thời, tránh nguy cơ vỡ khối thai và biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
2. Chảy máu âm đạo
Đây là một trong những dấu hiệu sớm và thường gặp nhất của chửa ngoài tử cung. Máu thường ra với lượng ít, có màu nâu sẫm hoặc đỏ thẫm, kéo dài nhiều ngày và không theo chu kỳ kinh nguyệt. Một số phụ nữ có thể thấy máu rỉ rả từng chút một, dễ nhầm với máu báo thai hoặc rối loạn kinh nhẹ.
Khác với máu kinh thông thường, máu do chửa ngoài tử cung thường loãng, không có dịch nhầy nội mạc, và đi kèm cảm giác đau âm ỉ vùng bụng dưới hoặc mỏi lưng. Nguyên nhân là do phôi thai làm tổ sai vị trí, khiến niêm mạc tử cung bị bong sớm và gây chảy máu.
Nếu bạn thấy ra máu bất thường sau khi thử que hai vạch hoặc máu ra kéo dài không rõ nguyên nhân, hãy đến bệnh viện chuyên khoa sản phụ để được siêu âm đầu dò và xét nghiệm hCG, giúp xác định vị trí thai chính xác và can thiệp kịp thời trước khi khối thai gây biến chứng.
3. Đau ở vùng bụng dưới, vùng chậu và lưng dưới
Đây là triệu chứng đặc trưng giúp gợi ý thai ngoài tử cung, thường xuất hiện sau khi chậm kinh vài ngày đến vài tuần. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tập trung một bên bụng dưới, tương ứng với vị trí ống dẫn trứng chứa khối thai. Ở một số trường hợp, có thể có cảm giác đau nhói, thắt lại từng cơn, nhất là khi di chuyển, rặn tiểu hoặc quan hệ tình dục.
Khi khối thai lớn dần hoặc sắp vỡ, cơn đau sẽ lan ra vùng chậu, thắt lưng hoặc vai, do máu và dịch trong ổ bụng kích thích dây thần kinh hoành. Bạn có thể cảm thấy đầy bụng, buồn nôn, mệt lả, thậm chí có dấu hiệu choáng, tụt huyết áp nếu khối thai đã vỡ gây xuất huyết trong ổ bụng.
Thai ngoài tử cung có thể gây đau ở vùng bụng dưới
4. Chóng mặt hoặc yếu người
Cảm giác chóng mặt, hoa mắt, mệt lả hoặc yếu người là dấu hiệu cảnh báo muộn của chửa ngoài tử cung, thường xuất hiện khi khối thai đã vỡ gây xuất huyết trong ổ bụng. Khi đó, lượng máu mất đi khiến huyết áp tụt, não và các cơ quan khác không được cung cấp đủ oxy, dẫn đến choáng, ngất xỉu, da tái nhợt, mạch nhanh và yếu. Bạn có thể chỉ thấy mệt mỏi, khó thở, đau vai hoặc buồn nôn nhẹ, mà không nhận ra đây là biểu hiện nguy hiểm.
5. Khó chịu khi đi tiểu hoặc đại tiện
Khi bị thai ngoài tử cung, bạn có thể gặp cảm giác đau, tức hoặc khó chịu khi đi tiểu hoặc đại tiện. Nguyên nhân là do khối thai làm tổ ở vùng chậu gây chèn ép bàng quang, trực tràng hoặc các dây thần kinh xung quanh, khiến bạn cảm thấy mót tiểu, tiểu buốt, đau khi đi ngoài hoặc cảm giác không đi hết.
Trong trường hợp khối thai bị vỡ, máu và dịch tràn vào ổ bụng có thể kích thích vùng trực tràng, gây căng tức, đầy bụng hoặc đau sâu vùng hạ vị, đặc biệt khi rặn. Dấu hiệu này dễ bị nhầm với rối loạn tiêu hóa hoặc viêm đường tiết niệu, nên thường bị bỏ qua.
Chửa ngoài tử cung có nguy hiểm không?
Đây là một trong những biến chứng sản khoa nguy hiểm nhất, có thể đe dọa tính mạng người mẹ, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Khi phôi thai làm tổ ở ngoài buồng tử cung, các mô xung quanh không đủ khả năng giãn nở và nuôi dưỡng thai. Theo thời gian, khối thai phát triển sẽ gây rách hoặc vỡ mô, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Một số biến chứng thường gặp của chửa ngoài tử cung gồm:
1. Vỡ ống dẫn trứng gây xuất huyết nội
Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của chửa ngoài tử cung, thường xảy ra khi khối thai phát triển quá mức và làm rách thành ống dẫn trứng. Khi đó, máu chảy ồ ạt vào ổ bụng, gây xuất huyết nội nghiêm trọng. Bạn có thể đột ngột cảm thấy đau bụng dữ dội, choáng váng, mạch nhanh, huyết áp tụt, da tái nhợt, toát mồ hôi lạnh, thậm chí mất ý thức nếu không được cấp cứu kịp thời.
Đây là tình trạng cấp cứu sản khoa tối khẩn cấp, cần được phẫu thuật ngay lập tức để cầm máu, loại bỏ khối thai và xử trí tổn thương ống dẫn trứng. Tùy mức độ, bác sĩ có thể khâu bảo tồn hoặc cắt bỏ một bên vòi trứng nhằm đảm bảo tính mạng.
2. Vô sinh hoặc giảm khả năng sinh sản
Sau khi bị chửa ngoài tử cung, đặc biệt trong các trường hợp phải cắt bỏ một bên vòi trứng do vỡ hoặc tổn thương nặng, khả năng thụ thai tự nhiên của người phụ nữ sẽ giảm đáng kể. Ngay cả khi vòi trứng được bảo tồn, mô sẹo hình thành sau phẫu thuật hoặc quá trình viêm dính vùng chậu có thể làm hẹp hoặc tắc ống dẫn trứng còn lại, khiến trứng khó gặp tinh trùng.
Ngoài ra, sự thay đổi nhu động của vòi trứng sau can thiệp phẫu thuật cũng làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung tái phát ở lần mang thai kế tiếp. Nhiều phụ nữ sau điều trị phải nhờ đến các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để có cơ hội mang thai lại.
3. Nguy cơ tái phát chửa ngoài tử cung
Phụ nữ từng gặp phải tình trạng này có nguy cơ tái phát cao hơn bình thường, ước tính khoảng 10-15% ở những lần mang thai tiếp theo. Nguyên nhân chủ yếu do tổn thương ống dẫn trứng còn lại hoặc sẹo dính vùng chậu, khiến quá trình di chuyển của phôi về buồng tử cung gặp cản trở.
Ngoài ra, nếu bạn vẫn còn các yếu tố nguy cơ như viêm nhiễm phụ khoa mạn tính, hút thuốc lá, hoặc dị dạng bẩm sinh ống dẫn trứng, khả năng tái phát sẽ càng tăng. Trong một số trường hợp, phôi có thể tiếp tục làm tổ ở chính bên vòi trứng còn lại hoặc thậm chí ở vị trí khác trong ổ bụng.
4. Ảnh hưởng đến tâm lý
Bên cạnh những tổn thương thể chất, chửa ngoài tử cung còn gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh thần. Việc phải trải qua quá trình cấp cứu, mất thai hoặc phẫu thuật có thể khiến bạn sốc tâm lý, buồn bã, lo lắng và sợ hãi khi nghĩ đến việc mang thai trở lại. Một số người còn rơi vào trạng thái trầm cảm nhẹ hoặc mất ngủ kéo dài do ám ảnh về trải nghiệm đau đớn đã qua.
Đặc biệt, với những phụ nữ hiếm muộn hoặc đang mong con, việc mất đi thai kỳ dù còn rất sớm cũng là nỗi mất mát lớn về mặt tinh thần. Cảm giác tự trách, lo lắng về khả năng sinh sản trong tương lai, hay sợ tái phát khiến họ dễ rơi vào tâm lý tiêu cực.
Chửa ngoài tử cung gây ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý phụ nữ
Cách chẩn đoán thai ngoài tử cung
Để chẩn đoán chửa ngoài tử cung, bác sĩ thường kết hợp giữa thăm khám lâm sàng, xét nghiệm máu và siêu âm đầu dò âm đạo, nhằm xác định chính xác vị trí làm tổ của phôi thai và đánh giá tình trạng sức khỏe. Các phương pháp chẩn đoán gồm:
1. Thăm khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng bụng và vùng chậu để đánh giá tình trạng đau, độ căng tức và phản ứng của cơ thể. Khi ấn nhẹ vùng hạ vị, bạn có thể cảm thấy đau một bên bụng dưới, tương ứng với vị trí vòi trứng bị tổn thương. Ngoài ra, bác sĩ có thể phát hiện khối bất thường cạnh tử cung, dấu hiệu phản ứng thành bụng hoặc cảm giác đau khi di động cổ tử cung.
Ở những trường hợp thai ngoài tử cung đã vỡ, bạn thường có biểu hiện choáng, mạch nhanh, huyết áp tụt, da xanh tái và đau bụng dữ dội lan ra vai hoặc lưng. Đây là tình trạng cấp cứu sản khoa cần được xử trí ngay để tránh nguy hiểm tính mạng.
Thăm khám lâm sàng giúp bác sĩ có căn cứ ban đầu để nghi ngờ chửa ngoài tử cung, từ đó chỉ định xét nghiệm hCG và siêu âm đầu dò nhằm khẳng định chẩn đoán.
2. Xét nghiệm định lượng hCG (Beta-hCG)
Trong thai kỳ bình thường, nồng độ hormone Beta-hCG trong máu sẽ tăng gấp đôi sau mỗi 48 - 72 giờ trong những tuần đầu. Đây là hormone do nhau thai tiết ra, phản ánh quá trình phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, ở những trường hợp chửa ngoài tử cung, mức hCG thường tăng chậm hơn nhiều hoặc đứng yên, không đạt ngưỡng phù hợp với tuổi thai.
Khi nghi ngờ có bất thường, bác sĩ sẽ yêu cầu làm xét nghiệm hCG định lượng nhiều lần liên tiếp, cách nhau 2 ngày, để theo dõi tốc độ tăng của hormone này. Nếu kết quả dương tính (thử thai hai vạch), nhưng nồng độ hCG thấp và không tăng đúng chu kỳ, đồng thời siêu âm không thấy túi thai trong tử cung, khả năng chửa ngoài tử cung rất cao.
3. Siêu âm đầu dò âm đạo
Đây là phương pháp quan trọng nhất giúp xác định vị trí làm tổ của phôi thai trong giai đoạn sớm của thai kỳ. Siêu âm đầu dò cho phép bác sĩ quan sát rõ ràng buồng tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng và vùng chậu, những vị trí có thể xảy ra thai ngoài tử cung.
Trong thai kỳ bình thường, túi thai thường được nhìn thấy trong buồng tử cung khi nồng độ hCG đạt khoảng 1.500 - 2.000 mIU/mL. Nếu kết quả xét nghiệm hCG cao hơn mức này, nhưng siêu âm đầu dò không phát hiện túi thai trong tử cung, bác sĩ sẽ nghi ngờ chửa ngoài tử cung.
Siêu âm đầu dò âm đạo giúp phát hiện chửa ngoài tử cung
4. Các xét nghiệm máu khác
Bên cạnh xét nghiệm Beta-hCG, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm máu hỗ trợ nhằm đánh giá toàn diện tình trạng và xác định mức độ ảnh hưởng của chửa ngoài tử cung.
- Xét nghiệm huyết đồ (công thức máu): Giúp kiểm tra mức hemoglobin và hematocrit, từ đó đánh giá có hay không tình trạng mất máu hoặc thiếu máu cấp do xuất huyết nội. Nếu lượng hồng cầu giảm mạnh, khả năng cao khối thai đã vỡ và bạn cần được cấp cứu.
- Nhóm máu và yếu tố Rh: Xác định nhóm máu, nhằm chuẩn bị truyền máu kịp thời trong trường hợp phải phẫu thuật hoặc có biến chứng mất máu nặng.
Cách xử lý thai ngoài tử cung an toàn
Việc xử lý chửa ngoài tử cung phụ thuộc vào vị trí làm tổ, kích thước khối thai, nồng độ Beta-hCG và tình trạng sức khỏe tại thời điểm phát hiện. Mục tiêu điều trị là loại bỏ khối thai bất thường, đồng thời bảo tồn khả năng sinh sản và phòng ngừa biến chứng xuất huyết nội. Hiện nay, có ba hướng điều trị chính được áp dụng:
1. Điều trị nội khoa (dùng thuốc Methotrexate)
Phương pháp này thường được chỉ định cho các trường hợp như:
- Khối thai nhỏ, chưa vỡ.
- Nồng độ Beta-hCG < 5.000 mIU/mL.
- Không có dấu hiệu xuất huyết nội.
Methotrexate là thuốc ức chế sự phát triển của tế bào thai, khiến khối thai tự tiêu và được cơ thể hấp thu dần mà không cần phẫu thuật. Trong quá trình điều trị, bạn được theo dõi chặt chẽ nồng độ hCG mỗi 2 - 3 ngày. Nếu hCG giảm ổn định, việc điều trị được xem là thành công.
Ưu điểm của phương pháp này là bảo tồn được vòi trứng, ít gây đau đớn, không để lại sẹo mổ và giảm nguy cơ vô sinh. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tránh mang thai ít nhất 3 tháng sau khi dùng thuốc để cơ thể hồi phục hoàn toàn.
2. Phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở
Phương pháp này được chỉ định cho các trường hợp có:
- Khối thai lớn, có nguy cơ hoặc đã vỡ.
- Có dấu hiệu xuất huyết nội.
- Nồng độ Beta-hCG cao, không đáp ứng với điều trị thuốc.
Phẫu thuật nội soi là phương pháp phổ biến hiện nay, giúp bác sĩ loại bỏ khối thai và cầm máu, đồng thời bảo tồn tối đa vòi trứng nếu tổn thương chưa nghiêm trọng. Trong trường hợp khối thai đã vỡ và gây chảy máu nhiều, bác sĩ buộc phải cắt bỏ vòi trứng bên tổn thương để đảm bảo an toàn.
Sau phẫu thuật, bạn cần được theo dõi hCG định kỳ cho đến khi chỉ số này trở về bình thường, đồng thời nghỉ ngơi, tránh lao động nặng và kiêng mang thai lại ít nhất 3 - 6 tháng.
3. Theo dõi và chờ đợi (trường hợp hiếm gặp)
Một số trường hợp đặc biệt, khi khối thai rất nhỏ, hCG thấp và có xu hướng giảm tự nhiên, bác sĩ có thể lựa chọn phương án theo dõi sát mà chưa can thiệp ngay. Bạn sẽ được tái khám thường xuyên, siêu âm định kỳ và xét nghiệm hCG để đảm bảo khối thai tiêu biến hoàn toàn.
Phòng ngừa thai ngoài tử cung hiệu quả
Mặc dù không thể phòng tránh hoàn toàn, nhưng phụ nữ hoàn toàn có thể giảm đáng kể nguy cơ chửa ngoài tử cung bằng việc chăm sóc sức khỏe sinh sản đúng cách và kiểm soát các yếu tố nguy cơ từ sớm. Một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả gồm:
1. Điều trị sớm các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa
Các bệnh như viêm vùng chậu, viêm vòi trứng hay nhiễm khuẩn lây qua đường tình dục (đặc biệt là Chlamydia và Gonorrhea) là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương, dính hoặc tắc ống dẫn trứng. Việc phát hiện và điều trị sớm giúp bảo vệ cấu trúc vòi trứng, giảm nguy cơ chửa ngoài tử cung về sau.
2. Khám phụ khoa định kỳ
Việc kiểm tra sức khỏe sinh sản ít nhất 6 tháng một lần giúp phát hiện sớm các bất thường ở tử cung, buồng trứng hoặc ống dẫn trứng. Nếu bạn từng mổ vùng chậu, nạo phá thai hoặc có tiền sử chửa ngoài tử cung cần tái khám thường xuyên hơn để được theo dõi sát.
3. Hạn chế nạo phá thai và sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Nạo phá thai không an toàn hoặc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể làm tổn thương niêm mạc tử cung, gây viêm dính vùng chậu và tăng nguy cơ làm tổ sai vị trí.
4. Không hút thuốc lá
Các chất độc trong khói thuốc làm giảm lưu lượng máu đến vòi trứng và ảnh hưởng đến nhu động của ống dẫn trứng, khiến phôi dễ bị “mắc kẹt” khi di chuyển.
5. Giữ vệ sinh vùng kín đúng cách
Vệ sinh hằng ngày bằng dung dịch phù hợp, tránh thụt rửa sâu hoặc dùng sản phẩm có tính kiềm mạnh để ngăn ngừa viêm nhiễm phụ khoa.
6. Tư vấn và theo dõi sớm
Ngay khi thử que hai vạch, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để siêu âm xác định vị trí túi thai. Việc phát hiện sớm giúp bác sĩ can thiệp kịp thời nếu có nguy cơ thai ngoài tử cung.
Khi phát hiện có thai, bạn hãy đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và tư vấn
Khi nào cần đến bệnh viện ngay?
Chửa ngoài tử cung là tình trạng có thể chuyển biến nhanh và nguy hiểm, vì vậy bạn cần được theo dõi sát và đến cơ sở y tế ngay khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường sau:
- Đau bụng dữ dội hoặc đau một bên bụng kéo dài: Cơn đau có thể khởi phát đột ngột, tăng dần hoặc lan ra vai, lưng. Đây có thể là dấu hiệu khối thai sắp vỡ hoặc đã vỡ, cần cấp cứu ngay để tránh xuất huyết nội.
- Chóng mặt, choáng váng, mệt lả hoặc ngất xỉu: Những triệu chứng này cho thấy có khả năng mất máu trong ổ bụng do khối thai vỡ, dẫn đến tụt huyết áp và thiếu oxy não.
- Ra máu âm đạo bất thường sau khi thử thai dương tính: Máu thường ra ít, sẫm màu, kéo dài, đôi khi kèm đau bụng âm ỉ, dấu hiệu cảnh báo phôi thai không nằm trong buồng tử cung.
- Cảm giác buồn nôn, đau vai, đầy bụng hoặc khó thở: Đây là biểu hiện của xuất huyết trong ổ bụng lan rộng, gây kích thích cơ hoành và ảnh hưởng hô hấp.
Kết luận
Thai ngoài tử cung là một trong những biến chứng sản khoa nguy hiểm nhất, có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng người mẹ, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường như chậm kinh, đau bụng một bên, ra máu âm đạo ít nhưng kéo dài, chóng mặt hoặc mệt lả sẽ giúp bác sĩ can thiệp sớm, hạn chế tối đa nguy cơ vỡ khối thai và bảo tồn khả năng sinh sản.
Khi nghi ngờ có dấu hiệu thai ngoài tử cung, chị em nên đến ngay Bệnh viện Đại học Phenikaa để được siêu âm đầu dò, xét nghiệm Beta-hCG và tư vấn điều trị an toàn. Với đội ngũ bác sĩ Sản phụ khoa giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống thiết bị siêu âm và phẫu thuật nội soi hiện đại, bệnh viện giúp chẩn đoán chính xác và xử trí kịp thời, bảo đảm an toàn tối đa. Bạn hãy liên hệ hotline 1900 886648 ngay để được tư vấn chi tiết và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ sản khoa.
